Ultrasonda bebeğin gebeliğin 5. veya 6. haftasında görülmesi mümkündür. Ultrason muayenesi karından ve vaginadan olmak üzere iki farklı şekilde yapılır. Gebeliğin 5. haftasında vaginal ultrasonda gebelik kesesinin görülmesi mümkündür. Eğer beklenen adetin üzerinden 1 hafta geçtiyse, yani bir hafta adet gecikmesinde vajinal ultrason ile (teknik adı Transvajinal Ultrason) gebelik kesesini görmek mümkündür. Karından bakılan ultrasonda ise gebelik kesesinin görülebilmesi için gebeliğin en az 6. haftasında olmanız gerekmektedir.
Ultrasonda ilk olarak gebelik kesesi (gestasyonel kese) görülür. 5. ve 6. haftada bebeğin kendisi değil, gebelik kesesi görülebilir.
Gebeliğin ilk döneminde itibaren, gebeliğe has olan HCG hormonu (Human Choriyonik Gonadotropin) salgılanmaya başlanmıştır. Zamanla bu hormonun miktarı artmaya başlar. Öncelikle kandaki HCG miktarı, sonrasında da idrardaki HCG miktarı artacaktır. Gebelik testi yaparken idrardaki HCG miktarının belli bir düzeye erişmesi gerekir.
5. haftadan itibaren vaginal ultrason ile gebelik kesesinin görülebilmesi için kanda HCG hormonu değerinin 500-1000 IU/mL miktarına ulaşması gerekir. Karından yapılan ultrasonda ise HCG hormonu değerinin 5000 IU/ml değerine yükselmesi gerekir.
Bebeğin Kalp Atışları Ne Zaman Duyulur?
Karından yapılan ultrasonografi sayesinde 6 hafta 4 günlük bir bebeğin kalp atışları gözlemlenir. Gebeliğin 8. haftasında da bebeğin hareketleri görülebilir. Vaginal ultrason ile yaklaşık 6 gün önceden bunları gözlemlemek mümkündür.
1. Hafta
Aslında bu hafta anne henüz gebe değildir. Gebelik hesaplanırken kural olarak son adet tarihinin ilk gününden sayılmaya başlanır. Bunun nedeni kadın gebe kaldığı günü çoğu kez kesin bilemeyebilir ama adet gördüğü günü daha net bir biçimde hatırlayabilir ve bu da bize gebelikle ilgili hesaplamada kesinlik sağlar. Gerçekte öngörülen gebelik başlama zamanı bu döngünün 14. gününe denk gelmektedir. Bu sırada gebeliği oluşturacak olan yumurta annenin yumurtalıklarında büyümeye başlamıştır.9 ay 10 gün ya da 40 hafta sürmesi beklenen gebelik takvimi bu biçimde işlemeye başlar.
2. Hafta
Bu hafta halen bir bebek yoktur ama oluşması ile ilgili son evreye gelinmiştir. Hazırlıklar ve süreçler devam etmektedir. Bu haftanın sonu döllenmenin gerçekleşmesini beklediğimiz zamandır. Eğer doğru zamanda ilişkide bulunulursa (ya da tüp bebek uygulaması yapılıyorsa) döllenmenin gerçekleşeceği ve embriyonun oluşumuna doğru ilk adımın atılacağı zamandır. Milyonlarca spermden sadece bir tanesi çeşitli aşamaları geçerek yumurtayla birleşme şansına sahiptir. Aynı zamanda bu spermin taşıdığı X ya da Y genine göre bebeğin kız ya da erkek olacağı belirlenmiş olur.
3. Hafta
Yumurta ve spermin başarılı bir biçimde birleşmesi yani fertilizasyon (döllenme) gerçekleştiği takdirde oluşan yeni hücre artık zigot adını alacaktır. Bu hücre bir yandan kendi içerisinde bölünerek embriyoyu oluştururken, bir yandan da ana rahminde yerleşeceği uygun bölgeye doğru hareket edecektir. Tüp bebeğe bu süreç embriyo transferi dönemine denk gelir. Embriyonun bu hareketli dönemi anne açısından sessiz sedasız devam eden bir süreçtir.
Bu dönemde embriyo hızlı bir bölünme sürecine girer v
e hücre sayısı her gün yaklaşık iki katına çıkar. 5-6 gün sonra üzüm salkımı gibi çoğalan hücreler genişleyerek blast adını alırlar ve etrafını saran zarı delerek dışarı çıkarlar. Ana rahmine tutunma (implantasyon) bu aşamada gerçekleşir.
Ana rahmine tutunmayı başaran embriyo hücreleri kendi içerisinde organize olarak, bir kısmı bebeği oluşturmak üzere ayrışırken, diğerleri plesentayı ve bebeğin içerisinde gelişeceği keseyi oluşturmak üzere özelleşirler. Birçok anne adayı embriyonun tutunması için uzun süre yatmak gerektiğine inanır. Hücreler rahim dokusuna yapışmakta ve içerisine girmektedir. Bu nedenle basit gündelik aktivitelerle ya da ayakta kalmakla embriyonun düşmesi söz konusu değildir.
4. Hafta
Bebeğin boyu: 1 milimetreden küçük
Bebeğin ağırlığı: 1 gramdan az
Bu haftanın sonunda anne ile bebek arasında önemli ölçüde metabolik alış verişler başlamıştır. Aynı zamanda, embriyo rahime iyice yerleşmiş ve hücreleri farklı görevler için özelleşmeye başlamıştır. Plasenta olarak özelleşmeye başlayan hücreler kendi hormonlarını üretmeye başlamıştır.
Beta hCG adı verilen bu hormon annenin kanında ve idrarında saptanabilir. Bu hormon belirli bir seviyenin üzerindeyse gebelik var demektir.
Bu günlerde bazen rahime olan kan akımının artmasıyla hafif lekelenme tarzında kanamalar olabilir. Bunlar adet kanamasıyla karıştırılabilir. Gebe olduğunuzu anladığınız andan itibaren eğer varsa sigara alkol gibi alışkanlıklarınızı bırakmanız ve hala başlamadıysanız, doktorunuza danışarak bir B vitamini (folik asit) ilacı kullanmaya başlamanız yerinde olur.
Bebeğin Durumu: Embriyo bir disk halini alır ve hücreler birbirlerinden farklı özellikler kazanarak tabakalaşmaya başlar. Bu arada bazı hücreler belirli dokuları ve organları oluşturmak üzere belirli bir plan dahilinde göç etmeye başlarlar.
İçerisinde bebeğin gelişeceği sıvı bulunan amnion kesesinin ve kan hücrelerini üretecek yolk kesesinin oluşmaya başlaması da bu dönemdedir. Diğer yandan sinir sisteminin öncü hücreleri de bu dönemde ortaya çıkar.
5. Hafta
Bebeğin boyu: 1 milimetre civarı
Bebeğin ağırlığı: 1 gramdan az
Gebe olduğunuzu öğrendiğiniz (ya da gebelik beklemiyorsanız adetinizin geciktiğini düşündüğünüz) haftadır. İçeride yoğun bir faaliyet sürdüğünden, annede çabuk yorulma, gün içerisinde uyku gelmesi, sık acıkma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Henüz erken olmakla beraber, mide bulantısı, kokulara karşı hassasiyet, aşerme ve sersemlik hali de görülebilir.
Annenin bu dönemden itibaren sık sık ve azar azar yemek yemesi, bol su içmesi ve çeşitli taze meyvelerle beslenmesi yararlı olur.
Bebeğin Durumu: Yavaş yavaş bebeğe ait dokuların oluşmaya başladığı dönemdir. Bebek yolk kesesinde kendi kan hücrelerini yapmaya başlar. Farklılaşan doku hücreleri bir sonraki aşamada organları oluşturmak üzere hızla çoğalmaya devam etmektedirler. Bu haftanın sonunda bebeğin boyu iki katına çıkar. Sinir hücreleri de beyin bölümlerini oluşturacak biçimde baş kısmında yoğunlaşmaya başlamıştır. Kol ve bacaklar taslak halinde tomurcuklanmaya başlamıştır.
6. Hafta
Bebeğin boyu: 3-5 milimetre
Bebeğin ağırlığı: 1 grama yakın
Yükselen hormonlara bağlı olarak fiziksel ve duygusal değişiklikler hissedilebilir. Hızlı gelişen bebek annenin adeta tüm enerjisini çeker. Buna bağlı olarak halsizlik, sabahları geç kalkma ve çabuk yorulma görülebilir. Bulantı olabilir ve koku hassasiyeti artabilir. Gebelik diyeti diye özel bir diyet yoktur, gebelikte de dengeli ve sağlıklı beslenme kurallarına uymak genellikle yeterlidir.
Bebeğin Durumu: Artık organlar belirmeye başlamıştır. Henüz damarlar gelişmediği için tam bir dolaşım yoktur ama kalp ilk gelişen organlardan biri olarak kasılma talimlerine başlamıştır. Beyin şekillenmeye başlamış, gözler ve kulaklar bir yumru olarak yerini belli etmiştir. Kafatası ve beynin ön bölümleri önemli ölçüde gelişmeye başlamıştır. Sindirim sistemini oluşturacak hücreler öncelikle karaciğer ve midenin oluşması yönünde faaliyete geçmiştir.
Bu dönem bebeğin organlarının oluşmaya başladığı, kimyasal ve fiziksel etkenlere karşı en hassas olduğu dönemdir.
7. Hafta
Bebeğin boyu: 10-12 milimetre
Bebeğin ağırlığı: 1 gramdan fazla
Yorgunluk belirtileri azalmakla birlikte bulantı ve baş dönme şikayetleriniz artabilir. Buna kusma da eklenirse doktorunuza başvurmanız yerinde olur. Sık sık ve soğuk yiyecekler almanız bulantılarınızı azaltabilir. Eğer doktorunuzun önerdiği ilaçlar bulantılarınızı geçirmiyor ve kusmalarınız fazlalaşıyor ise, beslenmeniz ve sıvı dengeniz bozulabilir, kilo kaybı oluşabilir. Bu durumda akupunktur güvenli ve etkili bir tedavi seçeneği olarak size yardımcı olabilir.
Bebek: En önemli gelişme, bir fasulye tanesi büyüklüğünde olan bebeğin artık kalbinin ultrason ile görünebilir bir biçimde çarpmaya başlamasıdır. İkinci önemli gelişme sinir sisteminin gelişmesindedir. Bu haftada omurilik oluşmaya başlar. Baş kısmı hızlı nöronal gelişmenin bir sonucu olarak en büyük yapıyı temsil eder. Kollar ve bacaklar artık birer tomurcuk olmaktan çok, birer çıkıntı olarak uzamaya başlar. Plasenta daha da gelişerek aktif olarak bebekle anne arasındaki madde alış verişini düzenler. Aynı zamanda sindirim sisteminin pankreas dalak gibi diğer organlarının da gelişmeye başladığı dönemdir.
8. Hafta
Bebeğin boyu: 15 milimetre
Bebeğin ağırlığı: 2 gram
Bebeğin kalp atımlarını duyduktan sonra annelik duygusu daha da pekişir. Karnınızın büyümeye başlaması için erkendir ama rahminiz portakal büyüklüğüne ulaşmıştır ve bu büyümeyi hissedebilirsiniz. Büyüyen rahim mesaneye baskı yapacağından, artık daha sık tuvalet ihtiyacınız olacaktır. Bazı beslenme alışkanlıklarınız değişebilir. Önceleri sevdiğiniz bazı besinleri yemek istemeyebilirsiniz, ya da az sevdiğiniz besinlere daha fazla ilgi gösterebilirsiniz. Bebek adeta ihtiyaç duyduğu besin türlerine sizi yönlendiriyor gibidir.
Bu dönemde bebeğin nöral yapıları kabaca biçimlenmiş olduğundan, folik asit kullanmanızın artık elzem değildir. Vitamin ihtiyacınız için meyvelere yönelebilirsiniz.
Bebek: Akciğerler gelişmeye başlar. Kalp dakikada 120-150 defa atar. Bu dönemde damar ağı da gözle görülebilir biçimde gelişmiştir. Çene, dil, dudak, yemek borusu oluşmuştur. Eller ve ayaklar şekillenmeye başlar. Gözler belirgin bir biçimde seçilir. Kas dokusu gelişir. Omurilik ve beyin tüm vücutla sinirsel bağlantılarını kurmaya başlamıştır. Bebek bu sayede kendi sinir ve kas sistemiyle ilk kez kol ve bacaklarını oynatmaya başlayabilir.
9. Hafta
Bebeğin boyu: 25 milimetre
Bebeğin ağırlığı: 3 gram
Yavaş yavaş meme ucunun etrafında oluşan küçük kabarıntılar dikkatinizi çekebilir. Memelerinizdeki büyüme nedeniyle özel sutyen kullanmanız gerekebilir.
Bu dönemde ekşime ve yanma tarzında mide şikayetleriniz de başlayabilir. Aza ve sık yiyerek bu durumu dengelemeye çalışmanız faydalı olur. Şikayetiniz çok olursa doktorunuzun önereceği bir ilaç alabilirsiniz. Keza bütün gebelik boyunca hiçbir ilacı doktor tavsiyesi olmadan almamanız bir kuraldır.
Bebek kemiklerini oluşturmak üzere anneden kalsiyum da çekeceğinden, erken dönemde annenin düzenli olarak süt ya da süt ürünleri ile beslenmeye başlaması ileride yaşayacağı kemik erimeleri riski bakımından koruyucu olacaktır.
Bebek: Çene de hareketlenmeye başlar. Gözler yanlardan yüzün orta hattına doğru yerleşmeye başlar, burun delikleri belirir. Elin parmakları seçilebilir. Diğer yandan böbrek ve bağırsaklar şekillenmeye başlar. Bu haftadan itibaren yumuşak, kıkırdaksı iskelet kemikleşme sürecine girer. Bebek ihtiyacı olan kalsiyumu anneden çekecektir.
Beyin bu dönemde yaklaşık 1 santim büyüklüğe erişmiştir ve neredeyse toplam kütlenin yarısına yakın bir kısmını oluşturur. Nöronlar arası bağlantı karmaşıklaşmaya başlamıştır ve beyin beş ayrı bölüm olarak ayırt edilebilir.
10. Hafta
Bebeğin boyu: 4-5 santim
Bebeğin ağırlığı: 5-6 gram
Bu dönemde hafifçe kilo almaya başlamış olabilirsiniz. Bir yandan bebeğin kendisi ve rahimdeki diğer oluşumlar, bir yandan vücudunuzda dolaşan kanın hacmi artmaya devam etmektedir.
Doktorunuzun tespit etiği özel bir durum (düşük tehdidi gibi) olmadıkça günlük aktivitenizi sürdürmeniz ve düzenli yürüyüş yapmanız faydalı olur. Olanaklarınız elveriyorsa gebelikte yapılabilen sporlar (yüzme, plates, yoga) ile ilgili bir programa kaydolun. Eğer masa başı bir işte çalışıyorsanız, saat başı sandalyenizden kalkıp kısa da olsa birkaç adım atın. Bu faaliyetleriniz artan kan hacminin damarlarınızda hareketsiz kalmasını önleyecektir.
Bebek: Bu hafta bebeğin böbrekleri ve bağırsakları çalışmaya başlayacaktır. Bebek içerisinde yüzdüğü amniyon sıvısını yutar ve bu sıvı bağırsaklardan emilerek kana karışır. Kandan böbreklere gelir ve orada idrar olarak süzülüp tekrar amniyon sıvısına karışır. Bebeğin bu dönemde ürettiği idrar zararsızdır. Çünkü zararlı metabolizma atıkları plasenta yolu ile anneye taşınmakta ve anne tarafından atılmaktadır. Bu hafta karaciğerde de kan üretimi başlar. Beyin elektriksel aktivitesi ölçülebilecek kadar gelişmiştir. Aynı zamanda cinsel organlar da farklılaşmaya başlamışlardır. Ancak henüz ultrason ile cinsiyetin tespit edilebilmesi için erkendir.
11.Hafta
Bebeğin boyu: 6 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 7 gram
Rahminizin büyüklüğü iri bir portakal kadardır şimdi. Bu haftaya kadar yaklaşık bir kilo almış olmanız beklenir. Artık karnınız hafifçe öne çıkmaya başlayacaktır. Sonraki haftalarda kilo alma hızınız biraz daha artacaktır.
Bu dönemden sonra bulantınız vardı ise, artık azalması beklenir. Beraberinde iştahınızın artması da olağandır. Bu vesile ile, sofranıza balık menüsü eklemenizin zamanıdır.
Ultrasonda bakıldığında bebek elleri ve ayakları dahil, net bir biçimde görülür. Hareket ettiğini de görebilirsiniz.
Bebek: Bebek hızla gelişmesini sürdürmektedir. En hızlı gelişen yapı, beyin ve sinir sistemidir. Baş kısmı tüm bebeğin yaklaşık yarısını oluşturur. Beyin şimdiden minyatür fakat kesin şeklini almıştır. Buna paralel olarak duyu organları da bu haftada gelişmeye başlar. Artık kendisine dokunulduğunda bunu fark etmeye ve tepki vermeye başlayacaktır.
Amniyon sıvısı idrar üretimine bağlı olarak artmaya başlamıştır ve yaklaşık 50 ml kadardır. El ve ayak parmakları ayrışmıştır. Bu haftadan itibaren ense kalınlığı ölçümü yapılabilir ve bu ölçümle bazı problemler açısından erken dönemde değerlendirilebilir.
12. Hafta
Bebeğin boyu: 7 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 10 gram
Bu haftada rahim yavaş yavaş yukarı doğru pozisyon değiştirmeye başlar ve mesane üzerindeki baskı azalır. Bu nedenle bir yandan karnınızın öne doğru büyümeye başladığını, bir yandan da sık idrara çıkma ihtiyacınızın azaldığını fark edebilirsiniz.
Artık karnınız büyümeye başladığına göre, cildinizde gerilmelere bağlı çatlakların olmasından endişe ediyor olabilirsiniz. Bu konuda yapılan çalışmalarda, ciltteki çatlamaların büyük ölçüde genetik yatkınlığa bağlı olduğu ve dışarıdan yapılan müdahalelerin pek fazla sonucu değiştirmediği kabul edilmektedir. Yine de bazı kozmetik yumuşatıcılar kullanmak isterseniz, bu ürünün gebelikte güvenli olduğundan emin olunuz.
Bebek: Bebeğin el ve ayak parmakları, tırnakları ve kan damarları belirgin bir biçimde seçilebilir. Aynı zamanda içeride bağırsaklar, gırtlak yapısı ve ses telleri, pankreas ve karaciğer, endokrin bezleri gibi yapılar da tamamlanmaktadır.
Sinir sistemi de gelişmelerine paralel olarak ilgili dokulara sinir lifleri göndererek onların uyarılmalarını sağlar. Bu sayede kurulan refleks ağlarıyla organların çalışmaları düzen ve garanti altına alınmış olur. Refleksler devreye girdiğine göre bebek artık parmaklarını emebilir, yutkunabilir, ağzını açıp kapayabilir, hatta hıçkırabilir..
Cinsel organlar da oldukça gelişmişlerdir ve iyi bir pozisyon denk gelirse bu haftalarda ultrasoun ile cinsiyeti saptanabilir. Ama yine de bu haftalarda yanıltıcı olabilir. Sonraki haftalarda daha kesin bir biçimde gözlenebilir.
13. Hafta
Bebeğin boyu: 9 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 20 gram
Bu haftadan itibaren cildinizde (yüzünüzde) bazı lekeler oluşabilir. Bu lekeler genellikle gebelikten sonra geçerler. Rahmin büyümesine bağlı alt karında ve kasıklarda kasılmalar, çekilmeler hissedebilirsiniz. Bunlar da rahmi tutan bağların yeni pozisyona uyum sağlamaları sonucu geçecektir.
Uyku düzeniniz değişebilir. Gündüz sık sık uyku basması hali şimdilerde gece birkaç defa uyanma biçimini alabilir.
Bebek: Bebeğin kolları ve bacakları görece daha hızlı gelişir ve uzamaya başlar. Yüz yapısı, gözler daha öne gelecek biçimde esas şeklini alır. Ultrason görüntüsünde bu açıkça görülebilir.
Bu dönemde eğer bebek kız ise, daha şimdiden yumurtalıkları oluşmuş ve hatta içerisinde, büyüdüğünde kendisinin de anne olmasını sağlayacak yumurtaların taslakları oluşmaya başlamıştır.
14. Hafta
Bebeğin boyu: 10 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 40 gram
İlk üç ayı geride bıraktınız, tebrikler! Bunun önemi, ilk üç ay gebelik kayıplarının (düşüklerin) en çok görüldüğü dönemdir. Bu riskiniz büyük ölçüde azalmış, bebek yerine daha “sağlam” yerleşmiş demektir. İkinci olarak, ilk dönemdeki günlük hayat konforunuzu etkileyen bulantı, halsizlik, uyku hali gibi birçok belirtinin azaldığını görebilirsiniz.
Bu, ikinci dönemde bedeninizin gebe olmakla ilgili birçok uyum mekanizmasının yardımıyla normalleşmesi anlamına gelir. Üç ay sürecek bu ikinci dönem, gebeliğinizin en rahat dönemi olarak kabul edilir. İçeride gebeliğin neden olduğu belirtiler azalırken, dışarıdan giderek görünür hale gelmeye başlar. Geçen üç ayda ertelediğiniz bir çok şeyi bu dönemde tekrar gündeminize alabilirsiniz. Özellikle spor yapmak gebeliğin son evrelerini rahat geçirmeniz açısından önemlidir.
Bebek: Bebek açısından da bu hafta önemli bir dönüm noktasıdır. Her şeyden önce, artık doku ve organların oluştuğu, geliştiği devre tamamlanmıştır. Bu haftada bebek tam bir insan yapısındadır. Bundan sonra en büyük değişiklik, hızla kütlesinin artması olacaktır. Ağırlığı boyuna göre daha çok artacaktır. Plasentasyon yoluyla anneden besin ve oksijen alış verişi yapmasına rağmen, tüm yaşamsal organları giderek artan oranda faaliyet göstermektedir. Hareketleri ve refleksleri olan bu bebek, artık dışarıdan gelen etkilere tepki verebilen, aynı zamanda kendisi ve çevresiyle ilgili ortamı “öğrenmeye başlayan” bir beyine sahiptir.
15. Hafta
Bebeğin boyu: 11 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 70 gram
Mide yanmalarınız mı olmaya başladı? Bu durum progesteron hormonunun düz kaslarda gevşemeye neden olmasındandır. Mide çıkışını tutan kaslar gevşeyeceğinden, yemek borusuna kaçak olacaktır. Aynı biçimde, bağırsaklarda bulunan düz kaslar gevşediğinde kabızlık ve bunun da etkisiyle hemoroid gibi istenmeyen durumlar gelişebilir. Hemoroid (ve bazı bölgelerde cildinizin üzerinde fark edebileceğiniz damar genişlemeleri) artmış kan volümünüz ile ilgilidir.
Tüm bunları önlemek için beslenme ve günlük aktivitenize dikkat etmeniz çoğu kez yeterlidir. Bol su içmeniz, lifli gıdalarla beslenmeniz, az ve sık yemek yemeniz, tuvalet ihtiyacınızı ertelememeniz, yürüyüş vb. sportif etkinliğinizi sürdürmeniz bu konuda size yardımcı olacaktır. Buna rağmen devam eden şikayetlerinizde her zamanki gibi doktorunuzun önerilerine kulak vermeniz yerinde olacaktır.
Bebek: Bu haftalarda özellikle kas iskelet sisteminde dikkati çeken gelişmeler gözlenir. Henüz anne pek hissetmede de bebek oldukça hareketlidir. Adeta gelişen organ ve yapılarını deniyor gibidir. Saydam ve narin cildin üzerinde tüyler çıkmaya başlar. Bu tüyler daha sonra (doğumdan önce) döküleceklerdir.
Doğru pozisyonda olursa bebeğin cinsiyeti bu haftadan itibaren ultrasound ile net olarak görülebilir. Ama bazen uygun bir pozisyon yakalanamayabilir ve bu durumda (özellikle kız bebeklerde) ileri haftalara kadar cinsiyet tayini yapmak zor olabilir.
16. Hafta
Bebeğin boyu: 13 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 110 gram
Bu hafta ve önümüzdeki birkaç hafta üçlü test diye anılan genetik araştırmanın yapılacağı ideal zamandır. Bu testle özellikle en sık görülen genetik bozukluklardan trizomi 21 (Down sendromu), trizomi 18 ve nöral tüp defektleri bakımından bebeğin ne kadar riskli olduğu söylenir. Bu test, alınan kan örneğinde, β-HCG, alfa feto protein (AFP) ve serbest (bağlanmamış, unkonjuge) estriol (uE3) seviyelerine bakarak, yukarıda anılan hastalıklar bakımından bir değerlendirme yapar.
Bu değerlendirme “hastalık var ya da yok” biçiminde bir sonuç olmayıp, hastalığın bebekte ortaya çıkma ihtimalini ortaya koyar. Eğer bu testle ortaya çıkan ihtimal belli bir değerin üzerindeyse, o zaman kesin tanı için biraz daha zahmetli bir test olan amniyon sıvısından yapılan araştırma için amniyosentez işlemine başvurulur.
Bebek: Bebekte topyekün büyüme devam ederken, göze çarpan en önemli gelişme, sinirlerin miyelinize olmaya başlamasıdır. Miyelin, sinirlerin etrafını sararak sinir iletiminin çok hızlı yapılmasını sağlar. Böylece bebeğin beyniyle vücudu arasındaki iletişim hızlanmış olur. Bu gelişmeye paralel olarak el ve ayak hareketleri de artarak devam etmektedir. Bu haftanın sonunda gözler ve kulaklar da nihai yerlerine gelmişlerdir.
17. Hafta
Bebeğin boyu: 15 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 180 gram
Metabolizmanız ve vücut ağırlığınız artma eğiliminde, tansiyonunuz düşme eğiliminde olacaktır. Bu dönemde dolaşımınızda belirgin değişiklikler görülür: damarlar genişler, volüm artar, pıhtılaşma eğilimi fazlalaşır. Eklemlerde de bir gevşeme, esneklik başlamıştır.
Tüm bunlar vücudunuzun temel dengelerini ve çeşitli mekanik yeteneklerini etkiler. Kendi vücudunuz size ağır gelebilir. Çeşitli kas-iskelet ağrıları oluşabilir. Vücudunuzun yeni dengelerine uyum gösterdiğiniz takdirde bu şikayetler azalır ya da kaybolur. Bazı egzersizler ve teknikler bu uyumu sağlamanızda yardımcı olabilir.
Bebek: Bu hafta bebek reflekslerini denemektedir. Yutkunma, göz kırpma, emme, nefes alma talimleri yapmaktadır. Yuttuğu amniyon sıvısı nedeniyle bağırsakları ve sindirim organları da yavaş yavaş çalışmaya başlamıştır.
Cilt altı yağ dokusu da bu dönemde oluşmaya başlar. Kemik yapımı da hızlanacağından, bebeğin ağırlığı bu dönemde hızla artacaktır.
18. Hafta
Bebeğin boyu: 17 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 220 gram
Gebeliğin başından beri 3-4 kilo almış olmanız gerekir. Rahim göbek hizasına yaklaşmıştır ve karnınızı yokladığınızda elinizle hissedebilirsiniz. Hatta bazen bebeğin hareketlerini de hissedebilirsiniz. Ama asıl olarak bu hareketler 20. Haftadan sonra belirgin hale gelir. Artık dışarıdan bakanlar da gebe olduğunuzu kolayca anlayabilirler.
Bu hafta yaptıracağınız ayrıntılı ultrason ile bebeğinizin sağlık durumu ile ilgili değerli bilgiler edinebilirsiniz. Hepsi değilse bile önemli ve sık görülen bir çok anomali bu yöntemle erkenden tanınabilir.
Bebek: Bebeğin 20 dakika-1 saat aralıklarla uyku ve uyanıklık periyotları başlamıştır. Bazen çok hareketli, bazen de tamamen sakin durduğu dönemler vardır. El parmaklarını yumup açması tipiktir.
Bütün vücudu verniks caseosa adı verilen krem şeklindeki madde ile kaplıdır. Bu madde derisini korumaya yarar.
Erkek bebekte prostat bezi, kız bebekte rahim oluşması bu haftaya denk gelir. Kız bebeklerin yumurta taslakları hala gelişmeye devam etmektedir.
19. Hafta
Bebeğin boyu: 19 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 270 gram
Artık gebeliğin beşinci ayına girdiniz. Rahminiz göbek hizasına gelmiş olmalı. Bu dönemde göbek deliğiniz düzleşir ya da dışa doğru bombeleşebilir. Büyüyen rahim karında yer kaplayacağından, kasılma, bel ağrısı, kabızlık, şişkinlik gibi bazı şikayetler ortaya çıkabilir.
Ayrıca karındaki genişlemenin cildinizde yaratacağı gerilmeye bağlı olarak da, çatlakların oluşma riski bu dönemden itibaren artar. Çeşitli nemlendirici kozmetik ürünlerin yanında cildinizin nemini korumak için bol su içmeyi ihmal etmeyin.
Bebek: Bu hafta da bebeğin sinir sistemi ve beyin gelişimi açısından önemlidir. Beynin büyüklüğü beş santimetreyi bulmuştur. Beynin yarıkları ve bölgeleri belirginleşmiştir. Bu evrede beyindeki sinir hücresi sayısı neredeyse erişkin dönemdeki hücre sayısına erişmiştir ve nöronlardan, hücrelerin bölünmesinde rol alan sentrozom dışarı atılmıştır.
Bebek arasıra hıçkırır, kalp atışları dışarıdan duyulabilir.
20. Hafta
Bebeğin boyu: 21 santimetre
Bebeğin ağırlığı: 330 gram
Gebelik sürecinde yolu yarıladınız. Tebrikler!.. Bu dönemden itibaren doğuma kadar karın çevrenizin ölçümü kalçanızdan daha geniş olacaktır. Bebeğinizin hareketlerini bundan böyle daha net hissedebilirsiniz. Bebek en az yarım saatte bir hareket eder ancak siz bunların hepsini fark edemeyebilirsiniz.
Eğer bebeğinizi bu haftada elinize alabilseydiniz yaklaşık olarak bu resimde görülen bir orana sahip olduğunu görürdünüz. (resimdeki bebek aslına uygun yapılmış bir makettir).
Bu haftada bebekte dikkati çeken en önemli gelişme, kız bebeğin kendi yumurtalarını oluşturma sürecini tamamlamasıdır. 4-6 milyon kadar yumurta hazır hale gelerek beklemeye geçer. Zamanı geldiğinde (ergenlikten itibaren) her ay gruplar halinde olgunlaşıp aralarından birer tanesi rahime atılacaktır. Anneden ve babadan alınan genetik özelliklerin, bu kadar erken bir evrede korunmaya alınması ve deyim yerindeyse “dondurularak saklanması” yaşamın bundan sonraki dönemlerinde bebeğin (kız çocuğun, genç kızın, kadının..) taşıdığı genetik yapıyı çeşitli fiziksel ve kimyasal örseleyici etkilere karşı dayanıklı kılar. Bu da neslimizi korumanın eşsiz bir formülüdür.
Aynı dönemde erkek bebeğin yumurtalıkları da (testis) karın boşluğundan skrotuma (torbalara) doğru inmeye başlar.
Özkaya Görüntüleme Hizmetleri
